4C diamentów
Od najdawniejszych czasów człowiek wykazywał naturalną skłonność do gromadzenia bogactw, w tym zwłaszcza metali szlachetnych i drogocennych kamieni. Przez wiele wieków jedynym kryterium oceny wartości tych bogactw była ich waga (masa). Ona stanowiła główny miernik ocenianych wartości. Z czasem tę metodę oceny, w odniesieniu do kamieni, uzupełniono drugim ważnym miernikiem, mianowicie barwą. I choć był to miernik niestabilny, zmienny w czasie, zależny od upodobań, gustów, zwyczajów a nawet wierzeń, to jednak ze względu na naturalne, ludzkie poczucie piękna trwał i trwa.
Gdy okazało się, że oprócz piękna barw, wiele kamieni może ujawniać również inne atrakcyjne cechy, na przykład w formie efektów optycznych, liczebność cech branych pod uwagę przy ocenie wartości znacznie poszerzono. I tak w przypadku diamentów zwrócono uwagę przede wszystkim na te cechy jakościowe, które mogą wpływać na osłabienie lub zintensyfikowanie obserwowanych efektów optycznych, to jest na czystość i jakość wykonania szlifu. Aby jednak owe cechy mogły być uwzględniane przy ocenie wartości, konieczne stało się opracowanie odpowiednich przepisów unifikujących sposób prowadzenia badań i sposób oceny. Przepisy takie musiały zapewnić maksimum obiektywizmu oraz daleko idącą poprawność procedur, akceptowaną przez większość uczestników obrotu handlowego. Równocześnie sam sposób ich formułowania powinien być przejrzysty i na tyle prosty, by mógł być realizowany przez większość gemmologów w ich codziennej praktyce eksperckiej.
We wszystkich systemach klasyfikacyjnych przyjmuje się, że systemem oceny jakości obejmuje się tylko diamenty oszlifowane, zaś cechami, które podlegają gradacji jakości są: barwa (fluorescencja), czystość, proporcje i wykończenie szlifu oraz masa kamienia – tzw. zasada 4C (colour, clarity, cut, carat).
Colour – Barwa
Barwa należy do najbardziej specyficznych i równocześnie do najważniejszych cech jakościowych diamentów. Szacowaniu poddaje się tylko te barwy, które w diamentach występują najpowszechniej, i które, z komercyjnego punktu widzenia mają największe znaczenie. Barwy te, zwane często typowymi, mają odcienie od bezbarwnego (D - najczystsza biel+) do żółtego (Z - stonowany 4) o różnym stopniu nasycenia barwą; także jasne odcienie barwy brązowej lub szarej (lekko brązowe i lekko szare).
One to właśnie tworzą tzw. szereg żółtości i podlegają ocenie.
W odróżnieniu od barw typowych, gemmolodzy wyróżniają grupę barw fantazyjnych 'fancy colours': naturalnie zabarwione diamenty o wyraźnym odcieniu niebieskim, różowym, fioletowym, zielonym, pomarańczowym, brązowym, czarnym i in.
Skala barw diamentów tworzących szereg żółtości została podzielona na 9 klas od całkowicie bezbarwnej, przez stale wzrastające nasycenie barwą żółtą, aż do barwy wyraźnie żółtej.
Skala barw IDC wraz z odniesieniem do skali GIA i skali tradycyjnej
Międzynarodowa skala barw w wersji polskojęzycznej
|
Odniesienie do skali barw według | ||
IDC | GIA | skali tradycyjnej | |
Najczystsza biel (+) Najczystsza biel |
Exceptional white (+) Exceptional white | D E |
R (River) |
Czysta biel (+) Czysta biel |
Rare white (+) Rare white |
F G |
TW (Top Wesselton) |
Biel | White | H | W (Wesselton) |
Lekko stonowana biel | Slightly tinted white | I-J | TCR (Top Crystal) |
Stonowana biel | Tinted white | K-L | CR (Crystal) |
Stonowany 1 | Tinted colour 1 | M-N | TCA (Top Cape) |
Stonowany 2 | Tinted colour 2 | O-P | CA (Cape) |
Stonowany 3 | Tinted colour 3 | Q-R | LY (Light Yellow) |
Stonowany 4 | Tinted colour 4 | S-Z | Y (Yellow) |
Clarity – Czystość
Nie ma diamentów idealnie czystych. Wszystkie diamenty występujące w przyrodzie zawierają zanieczyszczenia, które stanowią ich cechę charakterystyczną. Czystość diamentów określa się na podstawie znamion wewnętrznych (inkluzji) i zewnętrznych (skaz), do których należą również defekty strukturalne.
Wyróżnia się 7 podstawowych klas czystości diamentów:
LC – czysty pod lupą;
VVS – bardzo, bardzo małe inkluzje, bardzo trudno zauważalne przy 10x powiększeniu;
VS – bardzo małe inkluzje, trudno zauważalne przy 10x powiększeniu;
SI – małe inkluzje, bardzo łatwo zauważalne przy 10x powiększeniu;
P1 – inkluzje trudno zauważalne dla nieuzbrojonego oka;
P2 – duże/liczne inkluzje dobrze widoczne dla nieuzbrojonego oka;
P3 – duże/liczne inkluzje bardzo dobrze widoczne dla nieuzbrojonego oka.
Stosowany, dodatkowy podział klas czystości VVS, VS i SI na podklasy odpowiednio VVS1 i VVS2, VS1 i VS2 oraz SI1 i SI2 determinują: wielkość, położenie i liczba inkluzji.
Dodatkowo wyróżnia się jeszcze 2 klasy czystości diamentów:
FL – czyste bez skazy – bez inkluzji i skaz;
IF – wewnętrznie czyste – bez inkluzji, wykazujące jedynie znamiona zewnętrzne (skazy).
Cut – Proporcje i wykończenie szlifu
Swoje piękno – migotanie barw, iskrzenie promieni – diament zawdzięcza w równej mierze specyficznym właściwościom fizycznym jak i właściwej obróbce. W przypadku szlifu brylantowego, jego jakość określa się na podstawie następujących cech:
• kształtu – kombinacji zarysu diamentu z rozmieszczeniem faset;
• proporcji – współzależności wielkości różnych części diamentu a średnicą rondysty;
• wykończenia szlifu – poprawności kształtu, symetrii rozmieszczenia faset oraz jakości powierzchni.
Jakość tych cech decyduje o brylancji diamentu, tzw. ogniu i życiu diamentu.
Powszechnie stosowane kształty diamentów o szlifach brylantowych to: okrągły dla którego zarezerwowany jest termin 'brylant' oraz 'kształty fantazyjne', który to termin używany jest do opisu wszystkich innych kształtów poza okrągłym np. princessa, radiant, szmaragdowy, markiza, owal, łezka/gruszka, antyk i in.
Carat – Masa
W obrocie międzynarodowym masę (wagę) diamentów, podobnie jak masę wyrobów jubilerskich, określa się według systemu metrycznego. Jednostką miary powszechnie stosowaną jest tzw. karat metryczny (1 ct = 200 mg = 0,2 g). Masę diamentów określa się z dokładnością do setnych części karata (tysięcznych części grama).
powiadom znajomych: